Gobeliny

    Gobeliny są to inaczej tkane obrazy, których szczególną cechą jest wielobarwny rysunek.  Wykonywane są najczęściej przez na specjalnych urządzeniach na podstawie obrazów znanych malarzy lub projektów, które dostarczył klient. Do czego nadają się gobeliny? Zazwyczaj zdobią mieszkania, dworki, zamki  czy biura. Dzięki nim ściany nie są puste. W sprzedaży możemy spotkać gobeliny od tych najmniejszych, po te zdobiące całe ściany.

   Jak powstają gobeliny i polskie stroje ludowe możemy przekonać się odwiedzając pracownie tkackie,w których powstają  oprócz gobelinów także, dywaniki i makatki ścienne. Dominuje w nich świat kolorowych materiałów, włóczek. Przeplatanych najróżniejszymi splotami.

   Tkane ręcznie gobeliny nie wiele różnią się od namalowanych obrazów. Ich niepowtarzalnego uroku, nie zastąpi daleko rozwinięta  automatyzacja tkactwa , która znacznie ogranicza rolę człowieka. Gobeliny można uznać za ludowe i artystyczne, bo wytwarzane są najczęściej w sposób chałupniczy, ręcznie, na prostych  i drewnianych warsztatach tkackich.

   Nie wiadomo, dlaczego większość ludzi dekorowanie ścian kojarzy głównie z malarstwem. A przecież już w średniowieczu wyszukaną ozdobą bogatych dworków i pałaców były gobeliny. Oglądane z pewnej odległości zachwycają swym pięknem. Ludzie zachwycają się gobelinami, głównie z powodu tysięcy nitek, które posplatane ze sobą tworzą niepowtarzalne dzieła.

  Obecnie do tworzenia gobelinów w tradycyjny sposób powraca coraz więcej osób, co wynika także i z zainteresowania gobelinami, jako ozdobami na ściany.

Polski strój ludowy na przestrzeni wieków

Stroje ludowe są nieodzownym atrybutem charakteryzującym Polaków. Niemal od dwóch stuleci pamięta o nich historia i kultura, jednak w mentalności regionalnej zakorzeniły się one najmocniej. W zależności od części polski, ludzie posiadali swoje unikalne sposoby wytwarzania i zdobienia szat.

Stroje ludowe były bardzo dokładnie i piękne robione (należą do dziedziny krawiectwa artystycznego), gdyż ich głównym zadaniem było reprezentowanie klasę chłopską podczas uroczystości i świąt. Tylko wtedy je odziewano. Były to tak zwane ubrania na specjalną okazję. Inspiracją do ich tworzenia były wyższe klasy społeczne. Posiadały one dużo większe majątki, tak więc stroje ludowe szlachty i mieszczaństwa przewyższały jakością pod każdym względem stroje dużo biedniejszych rodzin chłopskich. 

Nie przeszkodziło to jednak w naśladowaniu trendów modowych panujących ówcześnie w Europie. Epoka barokowa i renesansowa przyniosła dużo możliwości udoskonalenia warsztatu w owej, szwalniczej dziedzinie. Warunki wojenne panujące na terenach kraju nad Wisłą pozostawiały wiele do życzenia. Stroje ludowe pełniły również funkcję mundurów dla ruszających do walki chłopów w insurekcji kościuszkowskiej.

Krawiectwo artystyczne

Krawiectwo artystyczne, to sztuka mistrza krawiectwa spod ręki, którego wychodzą niepowtarzalne egzemplarze strojów. Krawiectwo jest dziedziną rzemiosła zajmującą się szyciem odzieży, bielizny z  różnych tkanin. Zostało ono podzielone na ciężkie, lekkie oraz konfekcyjne. Krawiectwo artystyczne, to w szczególności stroje z dawnych epok m.in. moda wiktoriańska. Posiadając odpowiednią wiedzę i doświadczenie można z pasją tworzyć wierne rekonstrukcje odzieży na zamówienie.

Wydaje mi się, że największymi odbiorcami krawiectwa artystycznego są teatry oraz muzea. Stworzenie jakiegoś stroju zaczyna się od projektu i wykroi na podstawie zachowanych oryginałów oraz z wykorzystaniem publikacji naukowych. Chyba krawiectwo artystyczne nie należy do łatwych, a już zostać uznanym krawcem w tej dziedzinie trzeba poświęcić bardzo dużo pracy i czasu. Zadaniem krawców jest szycie ubrań muszą się znać na aktualnie panujących trendach w modzie. Od nich oczekujemy, nawet w przypadku zamówień na stroje historyczne porad i właściwego doboru ubiorów.
 

Krawiectwo artystyczne zyskuje na popularności, gdyż coraz większym zainteresowaniem w naszym społeczeństwie cieszą się inscenizacje różnych wydarzeń z przeszłości. To wydarzenia z czasów średniowiecznych, aż po PRL. Niewątpliwie wymagają odpowiedniej oprawy. Dla większości odbiorców,to moda  i wydarzenia z tych okresów są  najciekawsze (interesujące są dla nich również stroje regionalne}. Na pewno okres średniowiecza niesie ze sobą dużo tajemnic, które krawiectwo artystyczne musi zgłębiać, jeżeli chce możliwie jak najwierniej odtworzyć dany strój.

Teraz na rynku pojawia się więcej zakładów krawieckich, których głównym celem działalności jest krawiectwo artystyczne przez rekonstrukcję strojów i odzieży.

Stroje a region Polski

Stroje regionalne były wyznacznikiem indywidualności danego regionu. Charakteryzowały społeczeństwo, ukazywały ich dominujące cechy. Nie można zapomnieć, iż w zależności od terenu na jakim się znajdujemy, stroje regionalne są inne, a czasem całkowicie się od siebie różnią.

Strój krakowski, to przede wszystkim ciekawa, rogata czapeczka o krwisto czerwonym odcieniu z wpiętym w nią piórkiem pawim. Kobiety zaś nosiły kolorowe, dziergane fartuszki z różnego rodzaju naszyciami i ciasne gorsety. Mężczyzna z Kaszub wkładał w spodnie tzw „letniak”, a na to zakładał serdak. Spódnice z samodziału charakteryzowały zaś kobiece stroje ludowe na tych terenach.

Materiał jakiego tam używano, to przede wszystkim tiul. Na górnym Śląsku płeć męska odziewała bogato haftowane koszule i spodnie z sukna. By zaoszczędzić na wydatkach, nakryciem głowy był najczęściej słomiany kapelusz, który wyrabiano własnoręcznie.

Góralki ubierały kwieciste spódnice i bluzki z haftkami. Pod brodą wiązano chusteczki. Rzeszowianki lubowały się we wszystkich odcieniach koloru niebieskiego i zielonego, takie też barwy dominowały ich stroje regionalne. Na sukienki nakładano najczęściej białe fartuchy.

Charakterystyczne cechy stroju ludowego

Stroje ludowe to ubiory należące do określonego regionu w kraju. Zazwyczaj były traktowane jako odzież odświętna, noszona na wielkie okazje, rzadko jako ubiór codziennego użytku. Wygląd stroju ludowego uzależniony był od konkretnego regionu w Polsce, gdzie akurat powstawał, tradycji kulturowych, typu gospodarki i historii regionu.
 

Bardzo ładne stroje ludowe nosili  mieszkańcy regionu rzeszowskiego. Inaczej chodziły ubrane kobiety a inaczej mężczyźni. Kobiety nosiły białe koszule z haftami i zdobionymi kołnierzykami.  Spódnice zakrywały kolana i były w różnych odcieniach granatu bądź zieleni. U dołu spódnice najczęściej były zdobione tasiemkami. Na białą koszulę kobiety zakładały czarny, sznurowany gorset ozdabiany cekinami o najróżniejszych kształtach. Nieodzownym elementem stroju były zakładane na szyję czerwone korale. Dla ciekawostki: panny nosiły na głowie wianki, a kobiety zamężne kolorowe chusty.
 

Strój męski składał się z płóciennej koszuli oraz portek zrobionych z sukna. Kawalerowie na udach mieli naszyte trapezowe oblamówki w kolorze czerwonym. Na koszule mężczyźni zakładali ”kamizole”chodzi tu o kamizelkę wykonaną z takiego samego materiału jak spodnie. Kamizelka była dość długa i sięgała kolan. Na wierzch mężczyźni zakładali sukmanę w kolorze brązowym. Spodnie wkładano do czarnych butów.
 

Dziś stroje ludowe niestety możemy zobaczyć tylko w regionalnych muzeach lub podczas wiejskich festynów.